Zeka Bulmacaları; Günümüzde her insanın zekâ kavramı hakkında bir fikri vardır. Ancak çoğu zaman zekayı tanımlamak noktasında çeşitli yanılgılara düşülüyor. En öz ifadesi ile zekâ kişinin zihinsel süreçlerini yönetebilme, öğrenme, mevcut verilerden yararlanabilme ve yeni çözüm yolları yaratabilme yeteneğidir. Özellikle çocukluk çağından itibaren çeşitli yöntemler kullanılarak zekâ gelişimi desteklenebilir. Bu noktada zekâ bulmacalarının önemi üzerinde durulması gereken bir konudur.
Yapılan araştırmalara göre zekâ bulmacaları dikkat yetisini arttırma, hızlı ve sistemli düşünebilme, sorunlara çözüm geliştirme gibi çok sayıda konuda zihinsel gelişimi destekler. Yani, bulmaca çöz önerisine olumlu yanıt verenlerin bu açıdan şanslı olduğu söylenebilir. Küçük yaşlardan itibaren anne babalar ve öğretmenler tarafından çocuklara sunulan zekâ bulmacaları, çocukların mental bakımdan kendilerini geliştirmelerine olanak sağlar. Bilişsel kazanımlar, eğitim dışında zekâ bulmacaları ve zekâ oyunları aracılığıyla pekiştirilebilir.
Zekâ Bulmacaları Neden Önerilir?
Günlük hayat, kendini tekrar eden süreçlerin olduğu bir akışı içinde barındırır. Rutine alışan zihinler zaman içerisinde farklı düşüncelerden uzaklaşır. Kişiye farklılık kazandıran ve zihnini rutinin dışına çıkaran çeşitli etkinliklerden biri zekâ bulmacaları olarak ifade edilir. Zekâ bulmacaları, farklı sorunları ve soruları düşündürdüğünden düşünsel becerilerin kazanılmasına olanak sağlar.
Zekâ bulmacaları eğlenceli bir aktivite seçeneğidir. Bunun yanı sıra olaylara farklı açılardan bakabilmek, sorunlara birden fazla çözüm geliştirebilmek için zihinsel aktiviteyi arttırır. Çocukluk çağında zekâ bulmacası gibi aktiviteler ile haşır neşir olan çocukların diğer çocuklara nazaran yetişkinliklerinde problemlere daha mantıklı yaklaştıkları belirlenmiştir. Bu noktada psikologlar tarafından çocukların zekâ bulmacaları çözmesi sıklıkla tavsiye edilir. Dışarıdan bakıldığında sadece eğlenceli bir aktivite olarak görünen zekâ bulmacaları çocukların zihinsel gelişimlerinde önemli etkilere sahiptir.
Okul Başarısında Zekâ Bulmacalarının Önemi
Zekâ bulmacaları veya zekâ oyunları, verilen ipuçlarından hareketle doğru noktaya ulaşmanızı ister. Bu hedef doğrultusunda etkin bir düşünme durumu gerçekleşir. Etkin düşünme, düşünce becerilerini geliştirdiğinden problem çözme yetileri pekiştirilir. Bu doğrultuda okulda veya hayatın herhangi bir alanında, çocuğun karşısına gelecek olan sorunları çözme başarısı daha yüksek olacaktır.
Psikologlar, zekâ bulmacalarının zekâ üzerindeki etkisini antrenman mantığı ile açıklarlar. Fiziksel gücümüzün yerinde olması için harekete ihtiyaç duyduğumuz gibi zihinsel olarak güçlü olmak için zekâ bulmacalarına ihtiyaç duyarız. Zekânın gelişimine katkıda bulunan bu etkinlikler, çocukların okullardaki başarılarını da olumlu etkileyecektir. Kazanımları hızlı ve kolay edinen çocuklar, uzun vadede daha başarılı bir eğitim hayatı sürerler. Bu noktada hangi zekâ bulmacaları çözülmeli sorusu akıllara gelir.
Hangi Zekâ Bulmacaları Çözülmeli?
Zekâ bulmacaları ile beyin jimnastiği yapıldıkça zihinsel gelişim sağlanır. Çocukluk döneminde bu beyin jimnastiğine başlanırsa gelişim daha yüksek düzeyde olacaktır. Çocuklar beyin jimnastikleri yaptıkları bu etkinlikler ile uğraşırken sıkılabilirler. Sıkılmalarının önüne geçmek adına keyif aldıkları zekâ bulmacalarını çözmeleri önerilir. Okul öncesi dönemdeki çocuklar için ‘Renklerle Sudoku’ pedagoglar tarafından tavsiye edilen etkinliklerdendir.
Bulmaca denilince akla ilk gelen bulmaca çeşidi kare bulmacadır. Kare bulmaca çözmek, kelime dağarcığına önemli katkılar sunar. Daha çok ortaokul ve lise çağında olan çocuklar için önerilir. 4-13 yaş arası çocuklar için önerilen bulmacalar arasında öyküye ve mantık kurma becerisine dayalı bulmacalar da son derece faydalıdır.
4-13 yaş arası çocuklara zeka gelişimini destekleyen bulmacalar sunan MentalUP’ı inceleyin.
Sudoku tarzı bulmacalar, Alzheimer gibi hastalıkları önlediğinden küçük yaşlardan itibaren çözülmesi tavsiye edilir.
Zekâ Bulmacalarının Faydaları
Zekâ gelişimi için psikologlar tarafından önerilen zekâ bulmacalarının faydaları şu şekilde sıralanabilir:
- Bulmacalar yaşlılık döneminde Alzheimer riskini azaltır, gençlerin ve çocukların zekâ kapasitesini artırır.
- Kaygı ve endişe durumlarının azalmasını sağlar.
- Sözel becerilerin gelişimine önemli katkılar sunar.
- Bulmacalar çözüldükçe dopamin salgısı artmakta ve tatmin hissi veren nörotransmitter üretilmektedir. Bu durum duyguların gelişimini olumlu yönde etkiler. Mutluluk hissi oluşturur.
- Aile veya arkadaş ortamında çeşitli bulmacalar çözerek bir yandan da sosyalleşme sağlanır.
Tüm bu faktörleri göz önünde bulundurulacak olursa gerek çocuklarım gerek yetişkinlerin zihinsel aktiviteleri için zekâ bulmacaları önemli bir etkinliktir. Bununla birlikte erken yaşta zekâ bulmacaları ile tanışan bireylerin ilerleyen yaşlarında akademik olarak diğer çocuklara nazaran daha başarılı olduğu gözlemlenmiştir.
Anne babaların çocukları ile zekâ bulmacaları çözmeleri, çocukların bu alışkanlığı edilmesinde etkili bir faktördür. Unutmayın ki çocuklar söyleneni değil gördüklerini tekrar ederler. Çocuklarınızla beraber zekâ bulmacaları çözerek hem eğlenceli vakit geçirmiş hem de çocuklarınızın zihinsel gelişimini desteklemiş olursunuz.